In de wijngaard I: snoeien
De wijnstokken genieten momenteel van hun welverdiende winterrust. Na de Weinlese en het vallen van de laatste blaadjes, wanneer in stam en wortel voldoende koolhydraten opgeslagen zijn, sluiten ze als het ware de tent om pas in maart, wanneer de temperaturen stijgen, aan een nieuwe cyclus te beginnen.
Voor een kleine verstoring van deze rustperiode zorgt alleen de mens met zijn jaarlijkse snoeien en buigen en binden en... tsja, zo rustig is het ’s winters eigenlijk helemaal niet in de wijngaard, althans, niet voor de wijnboer noch voor zijn medewerkers. Het is guur en koud en misschien valt er sneeuw, maar dat dondert niet: zolang het niet vriest in de wingerd, wordt er gewerkt aan de wijnstokken.
Maar laten wij ons hier concentreren op de Rebschnitt, het snoeien van de ranken. Zoals gezegd: niet bij vorst. De hele periode tot eind januari is daarom eigenlijk zeer ongunstig en een late snoei brengt veel minder risico met zich. Toch zijn onze wijnhuizen alweer een tijd lang vrolijk aan het snoeien. Dit is zo omdat vorst vandaag de dag veel minder voorkomt dan vroeger, zodat de wintersnoei niet meer aan één bepaalde periode gebonden is. Terloops merk ik op dat dit een van de voornaamste redenen is dat wijnbedrijven kunnen blijven groeien.
Snoeien gebeurt niet voor de lol maar heeft minstens twee goede gronden. Ten eerste woekert de wijnrank – een echte klimplant, moet u weten – dan niet tot in het oeverloze. Dit maakt al het latere werk in de wijngaard stukken minder zwaar, zeker wanneer het ervoor zorgt dat de druiventrossen straks op ‘handige’ buikhoogte komen te hangen. Ten tweede werkt het snoeien kwaliteitsverhogend en wel door de uiteindelijke opbrengst per hectare grofweg in goede banen te leiden. Tussen snoei, groei en opbrengst bestaan fysiologische samenhangen die wij hier verder links zullen laten liggen.
Snoei is een beheersingsinstrument en daarmee uitermate belangrijk. Het snoeien zelf wordt daarom gedaan door alleen de meest ervaren medewerkers: eerst wordt een gezonde en in de juiste richting groeiende Fruchtrute uitgezocht – eenjarige hout waarop straks de nieuwe ranken met bladeren en vruchten zullen groeien, dan vaak nog een kortere of langere reserve, en tenslotte wordt in amper 20 seconden per wijnstok de overtollig geworden oude vruchtboog en zijn dikste twijgen aangesneden. Het uit de draden rukken en trekken van bundels snoeihout tenslotte – een lichamelijk zware arbeid die de Duitsers eufemistisch Putzen noemen – valt meestal de mindere wijngaardgoden ten deel.
