Silvaner
De druif en haar oorsprong
De silvaner is een wit druivenras dat gekenmerkt wordt door een bescheiden aromatisch karakter, milde zuren en plezierig drinkgemak. Met een Oostenrijkse oorsprong, vandaar dat de druif in Franken soms ook wel Österreicher wordt genoemd.
Alleen in Duitsland wordt de druif gespeld als Silvaner en niet als Sylvaner (behalve dan door onze heerlijk onconventionele wijnmaker Andreas Durst, die dat lekker wel doet).
De silvaner combineert het soepele karakter van bijvoorbeeld een pinot blanc of pinot grigio met het frisse van riesling en het kruidige van bijvoorbeeld een grüner veltliner.
Belangrijkste Duitse regio’s met silvaner
Waar Franken bij uitstek het wijngebied is dat met silvaners wordt geassocieerd, is toch Rheinhessen de regio waar veruit de meeste silvaneraanplant staat. Ruim 100 jaar geleden was ruim 2/3 van het totale wijnareaal van Rheinhessen beplant met silvaner, tegenwoordig is dat met nog geen 10% een heel stuk minder. Waar de silvaner vroeger als een ‘werkpaard’ werd gezien met grote opbrengsten waarvan vaak oninteressante wijnen werden gemaakt, tegenwoordig zorgen de goede wijnmakers met behulp van bescheiden opbrengsten voor kwalitatief veel mooiere wijnen. Wijnliefhebbers zijn juist steeds meer op zoek naar wijnen die het 'terroir' weerspiegelen en een eigen karakter tonen.
Franken, waar de silvanerwijnen traditioneel vaak in de karakteristieke ‘Bocksbeutel’ fles worden gebotteld, wordt zeker ook in Nederland beschouwd als het gebied van de silvaner bij uitstek. Rond de steile hellingen rondom de kronkelende Main wordt een grote variëteit aan silvaners gecreëerd, van ‘eenvoudige’ maar goede instappers tot complexe en vaak verrassend goed ouderende Grosse Lage (zeg maar Grand Cru) silvaners.
Typen silvanerwijnen & terroir
Silvaners kom je tegen in diverse stijlen: licht en gemakkelijk, intens fruitig, kruidig en mineraal of rijk en waanzinnig complex.
Een belangrijk deel van die stijl wordt bepaald door de bodem waarop de druiven aangeplant staan. De silvaner is zogezegd een druivenras dat goed het karakter van de bodem doorgeeft.
Zo laten silvaners van een kalkbodem (Muschelkalk) zich vooral kennen door een mineraliteit en kruidigheid, waar gips (Keuper) vaak meer fruitige en sappige silvaners voortbrengen. Uiteraard ook in combinatie met de stijl van wijn maken die aansluit op de visie van de wijnboer: gemakkelijk en sappig, mineraal en elegant of rijk, gelaagd en geeigend voor het langer op vat of fles liggen om met de jaren de mooiste complexiteit te ontwikkelen.
Silvaner als etensbegeleider
De silvaner is vanwege zijn bescheiden zuren voor veel gerechten de ideale wijn om bij te drinken. Silvaners gaan goed samen met frisse gerechten met meer zuren (zodat de wijn die zuren niet versterkt), maar ook bijvoorbeeld bij bitter. En met dat laatste wordt silvaner ook wel de ideale ‘aspergewijn’ genoemd.
En ja, silvaner bij asperge - bijvoorbeeld op klassieke wijze (met ham, botersaus en ei) - is inderdaad vaak een geweldige combinatie. Maar om deze wijn nou alleen als aspergewijn te benadrukken, dat doet de silvaner toch echt tekort. Voor vis en schaaldieren, een frisse salade, kaasfondue, een Wiener schnitzel of een eigen gemaakte Flammkuchen is de silvaner ook een prima begeleider. Welke stijl je kiest, hangt voornamelijk af van de intensiteit van het gerecht (en de daarbij passende wijn): bij een eenvoudig of licht gerecht kies je bij voorkeur een fris en levendige silvaner, bij een rijk gerecht (bijvoorbeeld een gegrilde vis met een stevige saus) past een rijkere wijn. Een verfijnd kruidig gerecht past wellicht mooi bij een minerallige silvaner, een pittig recept - bijvoorbeeld uit de (midden)oosterse keuken, kan misschien vragen om een licht fris-zoet glas Kabinett.
Dat ontdekken is juist zo leuk!
De silvaners van Erasmus Wijnen
In diverse smaakstijlen heeft Erasmus Wijnen een fraaie reeks silvaners in haar assortiment.
Fris & levendig
Weingut Kampf (Rheinhessen), Silvaner trocken 2020 € 10,75
Slanke, sappige silvaner van het klassieke type. Grapefruit, kruisbessen en peer.
Gut Wilhelmsberg (Franken), Silvaner trocken 2021 € 11,25
In de neus aroma's van appel, citrus, abrikoos en ook wat vegetaals (hooi). Wanneer je de eerste slok neemt, merk je meteen de bescheiden zuren. Soepel, droog en gebalanceerd.
Soepel & elegant
Gut Wilhelmsberg (Franken), Silvaner trocken Kalk & Keuper 2020 € 14,95
Een elegante silvaner met een heerlijk lange afdronk, die door het rijpen op de gistcellen (deels op houten vaten) mooie 'romige', ronde en iets rijpere tonen heeft. Met een mooi klein bittertje achterin.
Durst Wein (Pfalz), Sylvaner alte Reben trocken 2021 € 22,95
Aroma's van rijpe appel en peer. In de mond aangenaam romig met stijl en veel elegantie, mineraalrijk, nauwelijks te herkennen geel fruit en dat alles zonder gebruik van hout.
Vol & rijk
Durst Wein (Pfalz), AAA Sylvaner noch ältere Reben trocken 2017 € 29,95
Blij makende silvaner 4.0, brute kracht en elegantie in één, met aroma’s van acaciahoning, honingmeloen en wilde geuren van nat gesteente en aardse specerijen. In de mond mineraliteit en aangename zuren.
Fris & lichtzoet
Gut Wilhelmsberg (Franken), Escherndorfer Silvaner Kabinett € 12,95
Geel fruit, tamelijk rijp, wat gisttonen en florale noten, zelfs iets van frambozen of rode bessen. De Kabinett heeft 9,5% alcohol en geeft een frisse, uitgebalanceerde, licht zoete indruk (toch 26 g/l restsuiker) met een speels zuurtje.
